De dokter van Dirk De Wachter: Hel(d) voor hr?

In ‘Het Kleiner Geheel’ fileert Ralf Caers de actualiteit en zoekt hij uit wat we van het wereldtoneel moeten onthouden om ons eigen leven en werk beter te maken. Deze week: De dokter van Dirk De Wachter.

Je kunt er je huis op verwedden: als Dirk De Wachter spreekt, dan gebeurt er iets in Vlaanderen. Deze keer liet hij in De Morgen optekenen dat hij een opmerkelijke dokter heeft. Bij elke chemokuur komt ze naast hem zitten, want een babbeltje is gewoon de beste afleiding. Dat privilege blijkt bovendien niet gelinkt aan de bekendheid van De Wachter, noch aan dat van Nick Cave. De dokter is gewoon halftijds gaan werken, zodat ze de extra vrije tijd kan benutten om langer bij haar patiënten te blijven.

Het is niet dom om meteen een loonstudie uit te voeren. Kosten twee halftijdse De Wachter-dokters echt evenveel als één gewone fulltime dokter? Hoeveel gratis werkuren presteren ze en herstellen de patiënten inderdaad beter dan wanneer er een vriend of andere professionele hulp naast hen zit? Indien wel, dan kan men besparen in de omkadering én stijgt het aantal consultaties. Want wie sneller herstelt, maakt ruimte vrij in de consultatieagenda van de oncoloog. Er is dus zeker een potentiële efficiëntiewinst, maar de berekening ervan is minder simpel dan het lijkt. Bovendien is er ook een haalbaarheidsstudie nodig, want zijn er de facto wel voldoende werkloze oncologen op de arbeidsmarkt om deze beweging te maken? En tot slot, staat dit niet haaks op de gedachte dat organisaties anno 2022 minder zouden moeten drijven op onbetaalde arbeid?

Je kunt het verhaal van De Wachter ook gewoon lezen als een manier om de menselijkheid van de zorg in de schijnwerpers te zetten. Maar dient dit echt de goede zaak?

Ten eerste zagen we enkele weken geleden hoe vurig de discussie over de artsenverloning kan zijn. Het is minstens olie op het vuur dat er artsen lijken te zijn die voldoende verdienen om met een halftijds inkomen rond te komen. Meer nog, ze zijn zelfs bereid om gratis extra taken te doen in hun vrije tijd. Meester Frank rijdt hiermee mogelijk eigenhandig het gat in de begroting dicht, maar is het ook geoorloofd?

Ten tweede staat er in het artikel dat De Wachter zich afvroeg hoe de dokter het deed: want ‘artsen hebben nooit tijd’. Dat is stereotypering. Een lans breken voor menselijkheid van de zorg hoeft echt niet door alle andere artsen te ontmenselijken en men verhult hiermee ook alle ondersteunende beroepen (waaronder psychologen, sociale werkers, verpleeg- en zorgkundigen) die belangrijke inspanningen leveren en daar ook nog eens voor opgeleid werden.

Tot slot is het gevaarlijk om het verhaal van De Wachter te lezen als een voorbeeld voor anderen, zonder de gevaren ervan te zien. Empathie is een sterkte, maar misplaatste empathie is een valkuil. Een dokter vertelde me ooit dat ze in een burn-out belandde door de manier waarop ze met haar patiënten omging. Bij elke slechte diagnose huilde ze mee met haar patiënten en ze bleef tot laat in de avond op zoek gaan naar manieren om te helpen. Ze liet het werk niet los, tot haar burn-out haar verplichtte om los te laten. Nadien zou ze haar patiënten uitvoerig informeren over hun ziekte en mogelijke behandelingen, zou ze luisteren naar hun emoties en gericht doorverwijzen naar de professionele hulpverlening waarin ze geloofde. En ’s avonds liet ze het los door niet meer te focussen op de duisternis in de wereld, maar op het licht dat ze er dagelijks in aanstak. Ze helpt nu meer patiënten dan voorheen. Of hoe minder soms tot meer kan leiden.

Laten we hopen dat het goed komt met De Wachter. En ook met zijn dokter.

Over deze gastauteur

Ralf Caers is professor HRM aan de KULeuven, gastprofessor HRM aan de Ehsal Management School en de Université Saint Louis en zaakvoerder van de coachingpraktijk Passiemento.